مسجدی بدون گنبد و مناره/یک طراحی متفاوت که جامعه معماری ایران را به چالش کشید

به گزارش پارسینه، مسجد ولیعصر (عج)، که در نزدیکی مجموعه تئاتر شهر تهران واقع شده و در سال ۱۳۹۶ به بهره‌برداری رسید، به دلیل طراحی متفاوت خود به مرکز بحث‌ها و مباحثات فراوانی در جامعه معماری ایران تبدیل شد. این بنا که توسط رضا دانشمیر و کاترین اسپریدونف در سال ۱۳۸۷ طراحی شد، بدون گنبد و مناره است و به شکلی کاملاً متفاوت از تصورات رایج درباره "مسجد" ساخته شده است. همین ویژگی‌ها سبب شده که پرسش‌ها و بحث‌های زیادی در خصوص چگونگی ادغام سنت‌های معماری اسلامی با نیازهای نوین روز جامعه شکل بگیرد.

منتقدان معتقدند که طراحی این مسجد نمی‌تواند فضای معنوی لازم را برای نمازگزاران فراهم کند و عدم پایبندی به فرم‌های سنتی می‌تواند ارتباط معنوی افراد با مسجد را کاهش دهد. آنها بر این باورند که برای حفظ هویت دینی و فرهنگی، معماری اسلامی باید از الگوهای تاریخی پیروی کند.

اما معماران این پروژه در دفاع از طراحی خود تأکید کردند که هدف آن‌ها ایجاد فضایی معاصر و متناسب با نیازهای امروز جامعه بوده است. به گفته آنها، این مسجد با استناد به الگوهای ساده مساجد اولیه، سعی در فراهم آوردن فضایی معنوی و آرامش‌بخش دارد که همزمان با تحولات فرهنگی و اجتماعی روزگار، به نسل جوان نیز پیوند جدیدی با فضای مذهبی ارائه می‌دهد.

این مسجد که به دلیل طرح بی‌سابقه‌اش جنجال‌برانگیز شده است، اهمیت زیادی در زمینه‌ی تبیین نقش معماری در مواجهه با نیازهای معاصر و حفظ اصالت‌های فرهنگی دارد. در نهایت، بحث‌های پیرامون این مسجد نه تنها در سطح معماری، بلکه در سطح جامعه نیز توجه بسیاری را به خود جلب کرده است.